Op donderdag 17 februari wordt het langverwachte onderzoek gepubliceerd naar het Nederlandse geweld tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog van 1945 tot 1949. De NOS maakt er een programma over, dat ’s avonds wordt uitgezonden en wordt gepresenteerd door Winfried Baijens.
Baijens praat met een aantal onderzoekers over de uitkomsten. Ook is een reportage te zien uit Indonesië, waar de gevolgen van de onafhankelijkheidsstrijd nog ieder jaar worden herdacht. Verder is er aandacht voor de bijdrage van de Indonesische curatoren aan de tentoonstelling Revolusi!, die vanaf 11 februari is te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Het onderzoek
Lang ging men ervan uit dat het Nederlandse leger zich in Indonesië correct had gedragen en dat er van systematische wreedheden geen sprake was. In dat beeld kwamen scheurtjes door claims van slachtoffers en verschillende onderzoeken en publicaties. In 2009 kwam het tot rechtszaken en in 2011 besloot de rechtbank Den Haag dat er een schadevergoeding moest komen voor de weduwen van slachtoffers van standrechtelijke executies in Rawagedeh. Na publicatie van de studie ‘De brandende kampongs van Generaal Spoor’ van de Zwitsers-Nederlandse onderzoeker dr. Rémy Limpach, met daarin schokkende voorbeelden van extreem geweld, drong de Tweede Kamer bij de regering aan op uitgebreid onderzoek. Het kabinet besloot daar eind 2016 geld voor vrij te maken.
Aan het onderzoek, dat voluit ‘Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950’ heet, is ruim vijf jaar gewerkt door drie gerenommeerde instellingen: het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Het geeft antwoord op vragen naar de aard van het door Nederland gebruikte geweld in het na-oorlogse Nederlands-Indië, alsook de oorzaken én de gevolgen ervan.
NOS De strijd om Indonesië
Donderdag 17 februari, 22.20-22.50 uur, NPO 2
Bron en foto © NOS